Meltem Günay Konya
Dünyanın altıncı, Avrupa’nın en büyük güneş enerjisi santrali Kalyon Karapınar Güneş Enerji Santralı (GES)’de, ‘Güneşin altında iki dost’ söylemiyle dünyada benzeri olmayan ‘Otlatma Pilot Uygulaması’ hayata geçirildi. Enerji santralinin sahası, çevre köylerdeki köylülere ait küçükbaş hayvanların otlaması için kullanıma açıldı. Koyunlar 3.5 milyon panelden oluşan GES alanında özgürce dolaşarak otlanıyor. Köylüler ise başta karşı çıktıkları projeden şimdi mutlu.
Yenilenebilir enerji sektörünün önde gelen isimlerinden olan Kalyon Enerji, farklı bir projeye imza attı. Konya’da bulunan Karapınar Güneş Enerji Santrali’nin (GES) yaklaşık 2 bin 600 futbol sahası büyüklüğündeki alanını küçükbaş hayvanların otlaması için kullanıma açtı. Güneşin altında iki dost söylemiyle başlatılan Otlatma Pilot Uygulaması’nın hedefi güneş panellerinin gölgeleme etkisinden yararlanarak çölleşmiş toprağı koyunların otlatılabileceği meraya dönüştürmek. Pilot uygulama ile hem yenilenebilir enerji hem de hayvancılık ve tarım sektörlerine fayda sağlanması amaçlanıyor. Bölgede hayvancılıkla geçimini sağlayan köylülerin hayvanlarını otlatmak için uzun mesafeler gitmemesi için de bir alternatif saha sunuluyor.
İLK KEZ HAYATA GEÇİRİLDİ
Konya’daki toplantıya katılan ve proje hakkında bilgi veren Kalyon Enerji Yönetim Kurulu Üyesi ve CEO’su Dr. Murtaza Ata şunları anlattı;
“Ülkemizde bu boyutta bir tesiste ilk kez bir hayvan otlatma uygulaması hayata geçirildi. 2 bin 600 futbol sahası büyüklüğünde, 20 milyon metreküp arazi üzerinde, 3,5 milyon panelden oluşan Kalyon Karapınar GES’te, 70 koyun ile başlayan 600 koyuna kadar ulaşan deneme çalışmalarımız sorunsuz bir şekilde tamamlandı. Çitlerle çevrili bir güneş parkı, sunduğu otlak, gölge ve koruma ile koyunlar için ideal bir ortam sunuyor. Hayvanlar uzun mesafeler giderek ulaştıkları otlaklar yerine sahamıza daha kolay erişiyorlar, bu da et ve süt verimlerinde artış sağlıyor.
HEM EKOLOJİK HEM DE MALİYET OLARAK AVANTAJLI
Otları mekanik veya manuel olarak biçmek yerine koyunlarla biçmek de hem ekolojik hem maliyet olarak daha avantajlı. Alandan mümkün olan en üst seviyede yararlanılması için komşu köylerimizdeki sürü sahiplerimize de sahamızı açacağız. Güneş enerjisi santralimizin bir güneş çiftliğine dönüşmesini teşvik edeceğiz.”
TOPRAĞIN VERİMİ VE BİTKİSEL ÇEŞİTLİLİĞİ ARTTI
Kalyon Karapınar GES’in, yüzey suyu ile örtülü olması ve tuz oranının fazla olması nedeniyle Türkiye’nin en vasıfsız arazisi üzerine kurulduğunu ve Mart 2023 tarihinde tam kapasite hizmete girdiğini anlatan Ata, “Arazi tarımsal üretim ve hayvancılık için elverişli değildi. Ancak zaman içinde toprağın veriminde ve bitkisel çeşitlilikte artış gözlemledik. Güneş panellerinin gölgelemesi sonucu, mikro iklim oluştu, sıcaklık kontrolü sağlandı ve toprak tabakasının su tutma kapasitesinin artması ile verimi de arttı. Panellerin varlığı biyolojik çeşitlilik için uygun şartlar sağladı. Bu durum sahamızı etrafımızdaki çiftliklere açmamıza imkân tanırken, koyunların toprağı gübrelemesiyle de uzun vadede, yemyeşil bir saha görebilmemiz mümkün olacak” diye konuştu.
KAZAN KAZAN DURUMU YAŞANACAK
Tüm dünyada yenilenebilir enerjiye olan talebin arttığını belirten Ata, “Gelecekte güneş santralleri ülkemizin enerji üretiminin çok önemli bir parçası haline gelecek. Enerji üretimi ile hayvan otlatmayı entegre bir hale getirmek, santrallerin kurulacağı bölgelerde daha sürdürülebilir bir yaklaşımın geliştirilmesini ve tüm paydaşlar açısından bir kazan kazan durumunu ortaya çıkarıyor. Bu şekilde entegre bir yaklaşımla arazinin kullanma verimliliği de artıyor” dedi.
Otlatma Pilot Uygulamalarını, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile paylaştıklarını kaydeden Ata, “Yaşanabilir bir dünya için hepimizin sorumluluk alması gerektiğinin şart olduğunu bilerek, bir ilke imza atmanın gururunu yaşıyoruz. Türkiye’de mera ve otlatma üzerine çalışan sivil toplum örgütleri, girişimler ve kurumlarla iş birlikleri geliştirmek için görüşmelere başladık. İlerleyen süreçte projenin ülkemizdeki tüm GES’lerde uygulanabilmesi için de tüm verilerimizi ve deneyimlerimizi ilgili tüm paydaşlara açmaya hazırız. Sürdürülebilirliği birçok yönüyle ele alarak, sorumluluklarımızı yerine getirmek için araştırmalarımıza devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
Projenin pilot uygulamasıyla ilgili gözlem ve bulguları aktaran Dr. Murtaza Ata, “Bölgemizde bulunan çiftliklere sahamızı açarak, hayvanlara çok daha yakın ve konforlu otlatma imkânı sunduk. Otlatma denemeleri boyunca çobanlara düzenli saha tanıtım eğitimleri verdik. Sabahın erken saatlerinden itibaren mühendislerimiz ve çobanlarımız sahada birlikte hareket etti. Gün sonunda merayı kullanan köylüler, çobanlar ve sürü sahipleri ile deneyimleri üzerine görüşmeler gerçekleştirdik. Ot verimi, sürü davranışları ve koyunların saha ile etkileşimlerini gözlemledik ve olumlu sonuçlar aldık. Bundan sonra da biyoçeşitliliği takip edeceğiz, çiftçilerimizin hane ekonomilerine katkısını izleyeceğiz. Ülkemizde, GES alanlarının otlatma ile entegre hale getirilmesi ve yaygınlaştırılması için çalışmalar yapacağız” şeklinde konuştu.
GÜNEŞ VE RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ YATIRIMLARINA DEVAM
Daha yaşanabilir ve yeşil bir dünya için sürdürülebilir enerjinin önemine dikkat çeken Ata, şu anda Niğde Bor, Şanlıurfa Viranşehir ve Gaziantep Şahinbey’de Güneş Enerji Santrali çalışmalarının sürdüğünü belirtti. Rüzgar Enerji Santralleriyle ilgili de bilgi veren Ata, “Şu anda, Ankara Şereflikoçhisar, Eskişehir, Elazığ Maden, Bayburt Aydıntepe ve Trabzon Çaykara’da rüzgar enerji santrali yatırımlarımız devam ediyor” dedi.
Santral yıllık 2 milyon kişinin evsel elektrik ihtiyacını karşılayabilme kapasitesine sahip. Ocak 2020’de çölleşen Acıgöl Havzası üzerinde başlatılan santral, 3 Mayıs 2023’de açıldı. YEKO projesi kapsamında kurulan santralde, Kalyon PV’nin yüzde 80’in üzerinde yerlilik oranıyla ürettiği güneş panelleri kullanılıyor. 1 milyar dolarlık yatırımla gerçekleştirilen Karapınar GES, 1350 megavat kurulu güce sahip. Yıllık yaklaşık 3 milyar kilovatsaat elektrik enerjisi üretimi gerçekleştirilebiliyor. Bu da Türkiye’de yıllık tüketilen elektriğin yüzde 1’ine eş.
patronlardunyasi.com
